Niel Hens blikt terug bij Radio 1
Vijf jaar geleden stond België op de vooravond van de eerste COVID-19-lockdown. Vanmorgen blikte Niel Hens op Radio 1 terug op die cruciale eerste weken en de lessen die we sindsdien hebben geleerd uit nieuwe studies.
In het interview benadrukte Hens dat België de crisis over het algemeen relatief goed heeft aangepakt. Tegelijkertijd is onze mogelijkheid om de brede impact van virusverspreiding en maatregelen te modelleren de afgelopen jaren sterk verbeterd. Deze nieuwe inzichten helpen om beter voorbereid te zijn op toekomstige pandemieën.
Dankzij de vaccinatiecampagne werden veel overlijdens vermeden
Een van de belangrijkste bevindingen uit de studie is de cruciale rol die vaccinatie speelde bij het voorkomen van meer COVID-19-sterfgevallen en het beperken van de duur van strikte maatregelen. De onderzoekers bekeken wat er zou zijn gebeurd als er geen vaccins beschikbaar waren geweest. De conclusie? België zou waarschijnlijk nog twee extra jaren met strenge maatregelen hebben moeten doorstaan om het virus onder controle te houden en een overbelasting van de gezondheidszorg te voorkomen.
“Dankzij vaccinatie hebben we een aanzienlijk aantal sterfgevallen kunnen voorkomen,” legt Hens uit. “Als er geen vaccins waren geweest, hadden we langdurige maatregelen nodig gehad om hetzelfde beschermingsniveau te bereiken.”
De rol van kinderen bij de verspreiding veranderde doorheen de crisis
Een andere belangrijk inzicht gaat over de genuanceerde rol die kinderen speelden bij de verspreiding van het virus. Aan het begin van de pandemie suggereerden modellen dat het sluiten van scholen niet de meest effectieve strategie was. Maar naarmate de vaccinatiecampagne vorderde en meer en meer volwassenen gevaccineerd waren, werden kinderen een steeds belangrijkere bron van besmettingen.
“In het begin van 2021, terwijl volwassenen werden gevaccineerd, zagen we dat de rol van kinderen in virusverspreiding toenam. Tegen de herfst van 2021 zagen we een duidelijke stijging van besmettingen op scholen, niet alleen onder leerlingen maar ook onder leerkrachten,” zegt Hens. Deze verschuiving toont aan hoe belangrijk flexibel beleid is dat zich aanpast aan veranderende omstandigheden tijdens een pandemie. “Mensen willen graag een ja of nee antwoord, maar het hangt vaak af van de context.”
Lessen voor de toekomst
Terugkijkend op hoe we de pandemie hebben aangepakt benadrukt Hens het belang van data-gedreven besluitvorming. Hoewel we uiteindelijk veel goede keuzes maakten, belemmerde het gebrek aan geavanceerde modellen soms de mogelijkheid om de volledige impact van maatregelen te voorspellen.
“We moeten ervoor zorgen dat we in de toekomst over de juiste methoden en objectieve data beschikken om beleid te onderbouwen,” zegt Hens. “Het doel is niet alleen om te analyseren wat er gebeurd is, maar om eruit te leren zodat we de volgende keer nog beter kunnen reageren.”
Naarmate het onderzoek vordert, zullen deze inzichten beleidsmakers helpen zich beter voor te bereiden op een toekomstige crisis. Zo kunnen we ervoor zorgen dat de juiste maatregelen op het juiste moment worden genomen.
